نگاهی جامعه شناختی به اخلاق شهروندی در پرتو نقش خانواده و مدرسه (مطالعه موردی شهر کاشان)

اخلاق شهروندی به عنوان یکی از مولفه های اصلی جامعه مدنی زمینه بسط وگسترش مشارکت کامل همه افراد جامعه و در نتیجه توسعه اجتماعی را فراهم می نماید .در همین راستا پژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بررسی و مطالعه دو نهاد مهم جامعه پذیری یعنی خانواده و مدرسه در زمینه تحقق اخلاق شهروندی پرداخته است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه در نمونه ای 215 نفری از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر کاشان به دنبال توصیف و تبین متغیرهای زمینه ای؛ پایگاه اجتماعی اقتصادی (شغل، درآمد و تحصیلات والدین)، عملکرد خانواده و عملکرد مدرسه انجام شده است. اخلاق شهروندی در این پژوهش با ابعاد احترام به قانون، مسئولیت پذیری، مشارکت و همکاری در فعالیت و یادگیری در دو محیط خانواده و مدرسه سنجیده شده و نتایج بدست آمده حاکی از آنست که متغیر پایگاه اجتماعی – اقتصادی با اخلاق شهروندی ارتباطی ندارد و دو متغیر مستقل عملکرد خانواده و مدرسه با اخلاق شهروندی ارتباط متقابل و معناداری دارند؛ و سهم خانواده در شکل گیری اخلاق شهروندی بیشتر است و در بخش مقایسه میانگین ها فقط شغل پدر با اخلاق شهروندی رابطه معناداری دارد و در سایر مؤلفه های پایگاه اجتماعی – اقتصادی با اخلاق شهروندی رابطه معناداری وجود ندارد.